Vlieland nostalgisch eiland

Koninginnedag op Vlieland wordt gevierd zoals vroeger bij ons op het dorp. Met een aubade voor de burgemeester, fanfare, volksdansen en spelletjes voor de kinderen. Vlieland is een eiland met een nostalgische sfeer. Er is zo weinig te doen dat het aantrekkelijk wordt. Je hoeft niks maar dat geeft alle ruimte om te genieten van strand, zon, zand en zee. Het heeft nog steeds de sfeer van vroeger. Vonne van de Meer heeft in haar boeken, “Eilandgasten en “De Avondboot”, die atmosfeer prachtig weergegeven. Sommige vakantiehuisjes roepen beelden op van een naoorlogse idylle. De laatste jaren wordt er wel nieuw gebouwd en gerenoveerd. Ondanks een trend naar trendy blijft de sfeer van een ouderwetse badplaats uit vervlogen zomers. Het roept beelden op van gezinnen die met de bolderkar naar het strand gaan om te vliegeren en kuilen te graven.

De Vliehors Expres is een terreinvoertuig om de Vliehors, de westelijke zandvlakte van het eiland met het reddingshuisje, te bezoeken. Ook voor de mensen die niet in het voertuig zitten valt er iets te genieten want, in het profiel van de achterbanden zijn dichtregels gesneden. In het natte zand staat te lezen:
“Door geen mens gestoord neemt de zee het laatste woord”
“Wat de diepste indruk maakt wordt door water aangeraakt”
“Breng gedachten vol verlangen naar het stille strand”
“Schrijf ze duizend stille malen tussen duizend korrels zand”

In de oude schuur van de reddingsboot heeft Petra Voots haar atelier en expositieruimte. Ze schildert de poëzie van het eiland. Haar schilderijen dragen titels als zee, samen, rust, mensen, hout en boot.

Vast op Vlieland

De wind zit in de verkeerde hoek ergens tussen noord-oost en oost. En het waait hard. 6 Beaufort is zeer oncomfortabel aan de wind en tegen stroom op de Noordzee. Bovendien zouden wij moeten laveren om de volgende haven te bereiken, dat maakt de tocht veel te lang. De directeur van de School voor de Zeevaart in Urk zei altijd: “Bij twijfel in de haven blijven”. Die raad nemen wij ter harte, wij blijven op Vlieland.

Het is bijzonder druk op het eiland. Veel mensen benutten de meiweek en het mooie weer om een weekje van dit heerlijke eiland te genieten. Ook de haven ligt bomvol. Rond 12.00 uur worden 2 rode vlaggen gehesen bij de smalle haventoegang; de haven is vol, niemand mag meer naar binnen varen. Zo’n 25 schepen manoeuvreren voor de ingang om, ondanks de stroom en de harde wind, een goede positie te behouden om straks, wanneer er weer een aantal schepen de haven hebben verlaten, snel naar binnen te kunnen. Na twee-en-een-half uur mag er weer een plukje boten naar binnen. De “Courage” van Tineke en Nico reageert alert en vaart als eerste naar binnen.

A.I.S.

Dit wordt een wat technisch verhaal. A.I.S. staat voor Automatic Identification System. Grote schepen op zee moeten een AIS signaal uitzenden. Dat signaal kan door schepen in de buurt of een walstation worden opgevangen. Van mijn collega’s heb ik als afscheidscadeau een AIS module met antenne gekregen. Daarmee kan ik de signalen van schepen die een AIS signaal uitzenden ontvangen.
Op de laptop staat de waterkaart van het gebied waar wij varen. Via de GPS weet ik precies waar ik ben en zie je mijn positie als een pijl in de kaart. Schepen met een AIS signaal worden ook zichtbaar als een groen scheepje. Per schip is detailinformatie op te vragen. Op de volgende url: http://familjenhakansson.se/html/ais_live_utlangan.html krijg je een goed idee wat je te zien krijgt met AIS in de Oostzee.

Hieronder een voorbeeld van de eerste ontvangst op Vlieland met rechts een toelichting.

UTC: 28-4-2007 14:17:35 Datum + tijd (Ned. Zomertijd = UTC + 2uur)
Name: GRAAFVANBYLANDT SAR Naam van het schip i.d.g. de reddingsboot van
Vlieland.
CallId: PEJS Oproepletters
Dest: VLIELAND Bestemming
SOG: 0kn Snelheid over de grond (geen invloed van stroom)
COG: 335,6° Koers over de grond (geen invloed van stroom)
HDT: ?° Geen idee
ROT: ?°/min Geen idee
Lat: 53°17.803'N Positie in breedtegraden
Long: 005°05.419'E Positie in lengtegraden
Length: 15m Lengte van het schip
Width: 6m Breedte van het schip
Draft: 1,1m Diepte van het schip
MMSI #: 246353000 Nummer waarop het schip met een DSC marifoon kan worden opgeroepen
Status: ? Status bijvoorbeeld varende of voor anker
RNG: 0.050NM Afstand tot mijn boot
BRG: 110° Richting gerekend van af mijn boot

Het lukte steeds niet om AIS signalen op te vangen. Het kastje zelf geeft helemaal niets aan en op het scherm was geen signaal te krijgen. Na veel geëxperimenteer kom ik tot de conclusie dat de USB-hub waarschijnlijk niet goed functioneert. In het dorp even laten testen en inderdaad het werkt niet goed. Voor € 10,-- een nieuw hub gekocht en jawel hij doet het!
Collega’s bedankt!

Stavoren – Vlieland

Opnieuw een prachtige dag. Een strakblauwe lucht en een matige noordoosten wind.

Douchen zit er even niet in omdat de jeugd van de bruine vloot er in rijen voor staat te wachten. Ik hoor ’n scholier uit ons buurland zeggen: “Mein moral ist völlig am boden! Nur wasser und kein einzigen coffeeshop”
Op de “Onrust”, ook een charterschip, is het niet veel beter gesteld. Een man met Belgische tongval geeft de jeugd, die als geslagen honden op een kluitje op het dek zitten, de keuze of direct naar huis of volledige onderwerping aan de mores aan boord.

Gisteren het laatste likje verf aangebracht op het pendulum. Vervolgens dit onderdeel van de windvaan gemonteerd en de nodige stuurlijnen aangebracht. Vandaag de eerste test! Zijn alle uren werk de moeite waard geweest? YES! Zodra de windvaan is ingesteld neemt hij de besturing over. Geweldig dat geeft een vrijheid. Tot aan de sluis in Kornwerderzand stuurt de vaan. Ook het overstag gaan levert geen enkel probleem op.

Na de sluis leggen wij de boot een poosje aan de kant omdat het laag water is. Op de Boontjes, het vaarwater naar Harlingen, staat nog te weinig water. Een mooie gelegenheid om wat te eten.
Om 15.00 uur vertrekken wij richting Harlingen. Hoog water Harlingen 18.30 uur. In het ondiepste gedeelte staat er nog 20 cm water onder de kiel. Dat is wat je noemt kiele-kiele. De wind is flink toegenomen tot 5 Beaufort. De windvaan kan ook sturen als ik op de motor vaar.
Bij Harlingen rollen wij de genua uit en halve wind gaat het met ruim 6 knopen langs de Pollendam. Er komt een schitterend jacht voorbij. Minstens 20 meter lang en schoenergetuigd, d.w.z. dat de achterste mast langer is dan de voorste.

Om 19.45 u meren wij, toch enigszins koud geworden, af langszij een ander schip in de haven van Vlieland. Het was een mooie dag. De windvaan is een succes.

Urk – Stavoren

Na een “buongiorno” tegen de Milanees die voor zijn camper over de haven staart, gooien wij de lijnen los. Er is weinig wind. Onder zeil lopen wij amper 3 knopen. Het is erg nevelig. Dus is het oppassen geblazen bij het oversteken van scheepvaartroute Lemmer – Lelystad. Het ene na het andere vrachtschip doemt plotseling op uit het niets.
Urk wordt al snel een silhouet in het tegenlicht van de ochtendzon. Een silhouet dat langzaam verdwijnt in de witte dampen die boven het water hangen.

Wij willen noordwaarts. Maar uit die hoek waait ook de wind! Dat wordt kruisen. In de loop van de dag neemt de wind toe tot 5 Bft. Ook de golfslag wordt per uur hoger. Wij hebben de tijd en zoeken de beschutting van de Spoorhaven van Stavoren.
De schipper van de “Rika”, het schip dat ook in onze thuishaven ligt, en zijn vrouw komen een praatje maken en ons behouden vaart wensen.

Vertrek

Op de vouwfietsen, met de laatste spullen in de rugzak naar de trein, het lijntje Zwolle – Kampen. Het weer is met 28 graden Celsius ongewoon warm voor eind april. Via de oude binnenstad van Kampen naar Roggebotssluis en langs het Vossemeer naar Ketelhaven.
Wij schudden Dick, de havenmeester, de hand en nemen afscheid voor 4 maanden. Om 5 uur gooien wij los en varen het Ketelmeer op. Er is geen wind en met een gangetje van amper 3 mijl tuffen wij naar de Ketelbrug. Harder hoeft niet, want de brug draait pas om 18.30 uur i.v.m. de avondspits. Wij zijn de enige boot en toch draait de brug voor ons. Af en toe is het haast gênant hoeveel (vracht)auto’s daardoor 10 minuten moeten wachten. Er is inmiddels wel wat wind opgestoken maar i.p.v. oost is het noord-noordwest.

Buurvrouw Gerda heeft een heerlijke quiche gebakken met geitenkaas en tomaten. Dat smaakt heerlijk. Wij meren af op Urk. Aan de kade achter ons ligt een man uit Langweer, zeker achter in de 70. Hij vertelt dat dankzij het rolgrootzeil zijn zeilersleven met 10 jaar verlengd is. Dat moet ik onthouden!

Urk is een bijzonder eiland in de Noord-oostpolder met een eigen folklore. Het “rondje haven” wordt genetisch overgedragen van ouders op kinderen. Dankzij enige verkeersbelemmerende maatregelen komen er geen auto’s meer langs de kade maar nog wel irritante scootertjes. Maar gelukkig is het nog geen koninginnenacht. Vorig jaar hebben wij geen oog dicht kunnen doen vanwege brommers zonder knalpijp die de godganse nacht door het dorp scheurden voor een maximaal effect op ieders trommelvliezen.
Jouke komt nog even afscheid met “Veelgeluk”-wijn en het schitterende boek van Jan Wolkers over de wadden. Als alles goed gaat komt hij in juli ergens in Zweden weer aan boord als opstapper.

Pech, toch weg

Het zit even tegen, zo vlak voor vertrek.

Vrijdag, An zet mij 's ochtends om 7.30 uur af om alles zo veel mogelijk aan boord te brengen en de windvaan te monteren. Daar sta ik dan in de kou met 3 volle karren op de dijk.

Tijdens de montage van de windvaan, ontdek ik dat de lasser een essentieel onderdeeltje niet voldoende heeft vastgezet. Gelukkig hoeft niet de hele vaan er af. Maandagmorgen wordt de las hersteld.

Zondagochtend nog een keer roeien met mijn "oude roeiploeg". Erg gezellig met dit jonge gezelschap waar ik de oudste ben.

Maandagmiddag roei ik, voorlopig voor de laatste keer, met de mannen van de maandagmiddagploeg. Daar ben ik de jongste en dat is voor mij, die in heel veel situaties de oudste ben, even wennen. Vorige week was er iemand jarig die werd 85!

Bij terugkomst echter is mijn kleding weg. Trui nog teruggevonden maar broek met sleutels van huis en auto, pasje van het hek van de roeivereniging en fietssleutel blijft onvindbaar. Eerst denk je aan een vergissing. Bovendien dacht ik dat ik ook geen portemonnaie meehad, die neem ik nooit mee. Maar veel later kom ik er achter dat ik hem kennelijk in een moment van onachtzaamheid toch in mijn zak heb gestoken. Stom, stom en nog eens stom.

Gerard brengt mij, met de fiets achterin de auto, naar huis. Ik kan het huis niet in. Het wachten op An (18.30 uur) bekort ik door nuttige tuinarbeid te verrichten.

Dan moet er ineens heel veel gebeuren:

• pasjes blokkeren
• voorzitter vereniging informeren over pasje en diefstal
• aangifte doen
• te goed op de rekening controleren, er is toch niks afgeschreven? Gelukkig is dat niet het geval.
• een slechte nacht beleven, de dief gaat toch geen gebruik maken van de sleutels?
• verzekering bellen
• de sloten van voordeur en garage vervangen
• de sleutel van de auto van een nieuwe chip laten voorzien zodat met de gestolen sleutel in ieder geval niet gestart kan worden

Alles kan nog op tijd geregeld worden, maar leuk is anders.

Ouderwetse slootjes

Uren kon ik op mijn buik liggen kijken naar het schrijvertjes, schaatsenrijders en ander slootleven. De sloot voor het huis van "opoe Geerdiek". Om de beide oma's uit elkaar te kunnen houden kenden wij een geografisch achtervoegsel toe, "0poe sluus" was de andere oma.
In jampotten vingen ik kikkerdril en genoot van het wonder dat zich daarna voltrok, een pot vol kikkervisjes. Zeer bijzonder waren de salamanders, gevangen in een waterput.

Toen wij net in de nieuwbouwwijk kwamen wonen was er slechts een klein maar helder slootje dat ons scheidde van de weilanden. Het water was glashelder. In het voorjaar paaiden er vissen en overal stonden waterplanten. Zo dicht bij de natuur kan niet goed zijn voor een mens en dus werd de sloot verbreed. Sindsdien is hij altijd bruin en zijn er nauwelijks planten te zien.
Drie jaar geleden heb ik de tuin op de schop gezet en een vijver aangelegd. Niet om goudvissen en waterlelies te bewonderen, naar om te kijken of de natuurwet; “alles is overal alleen het milieu selecteert” nog steeds geldt.
En nu drie jaar later, geniet ik opnieuw van schaatsenrijders, schrijvertjes en bootsmannetjes. Zijn er paaiende salamanders, bruine en groene kikkers, padden en libelles te bewonderen in mijn eigen “ouderwetse slootje” van 2 x 1,5 meter.

Paastocht

Goede vrijdag! Zon en een klein beetje wind als wij Urk verlaten.

In de val van Urk, een beruchte ondiepte, is een vrachtschip geladen met zand aan de grond gelopen. De reddingsboot van de KNMR trekt uit alle macht. Rijkswaterstaat waarschuwt de passerende scheepvaart uit te wijken i.v.m. de werkzaamheden.
De reddingsboot lijkt veel te klein om dit tonnenzware gevaarte vlot te trekken. Maar hij weet van geen opgeven. Ondertussen is een sleepboot uit Urk naderbij geslopen als een hyena die een gewond dier benadert. Maar zolang de KNMR aan zet is zal hij moeten wachten. En het lukt! Langzaam wordt het gevaarte gedraaid. De motoren beginnen te draaien en heel traag verliest het zuigende zand de greep op zijn prooi. Als dan ook nog een leeg zusterschip langszij komt is met dubbele motorkracht het pleit definitief beslist.

Voortgang 3 mijl. Een aangenaam zonnetje en een iets minder aangename noordenwind. Uit de luidsprekers klinkt de Mattheus Passion.

Een kogge passeert. Vreemd om zo'n middeleeuws scheepstype hier tegen te komen. Het dwarsgetuigde zeil en het kraaiennest roepen beelden op van een Jeroen Bosch tafereel.

Wij overnachten in de in oude glorie herstelde haven van Hindeloopen.

Paaszaterdag.
De Waddenzee is dankzij de noordelijke wind ongelofelijk helder en fris. Na de Pollendam zijn wij het varen op de motor beu en gaan wij zeilen. Gezien de wind, NW, wordt het kruisen. Om lange slagen te maken wagen wij ons buiten de betonning. Wel heel goed de dieptemeter in de gaten houden. Stel je voor dat je met vallend water vast komt te zitten? Wij strijden met een Hutting 40 om als eerste op Terschelling aan te komen. Wij komen iets beter uit de strijd aan het einde van de Blauwe Slenk, hetgeen ons een extra slag bespaart. Later in de West-Meep moeten wij dit voordeel toch weer inleveren
In het “Amsterdamsche Koffiehuis” is het weer ouderwets gezellig. Informele maar uiterst snelle en attente bediening. Lekker eten en gezellige muziek. Meestal is het zo vol dat je bij anderen moet aanschuiven. Maar dat pakt bijna altijd heel goed uit en heb je de leukste ontmoetingen met wildvreemden.

Lelystadh(e)aven

Ladies in blue (acryl op doek)

Acryl en foto op doek 80x90